مرز کانادا و آمریکا ، نه تنها بزرگ‌ترین مرز بین‌المللی جهان محسوب می‌شود، بلکه در نوع خود، پیچیده‌ترین مرز دنیا نیز است. این مرز معروف، بین دومین (کانادا) و چهارمین (آمریکا) کشور بزرگ جهان قرار دارد که با عنوان «مرز بین‌المللی» نیز شناخته می‌شود و طولی به امتداد ۸٫۸۹۲٫۰۰۰ کیلومتر دارد.
مرز نه چندان صاف
صاف‌ترین قسمت این مرز در راستای مدار ۴۹ درجه شمالی، از دریاچه‌ی وودز تا خلیج باندری به طول ۲۰۳۰ کیلومتر کشیده شده است. اگرچه طبق معاهده‌ی صورت گرفته در طول تاریخ و نیز نقشه‌هایی که از جهان موجود است، همه‌ی ما فکر میکنیم که مرز آمریکا و کانادا صاف و معمولی است، اما حقیقت این است که مرز این دو کشور، نه تنها صاف نیست، بلکه کاملاً هم روی مدار ۴۹ درجه شمالی قرار نگرفته است.
مرز بین این دو کشور، کاملاً به شکل زیگ زاگ بوده و بر روی ۹۰۰ خط مرزی مختلف قرار گرفته است. مرز کانادا و آمریکا همچنین، تا فواصل چند ده متری از مدار ۴۹ درجه شمالی منحرف شده و کل مسیر را بین بنای یادبود اول تا بنای یادبود ۹۱۲ دور می‌زند. لازم به ذکر است در مرز این دو کشور بناهای یادبودی برای گرامیداشت یاد و خاطره‌ی کسانی که برای استقلال یافتن و نیز تعیین مرز این دو کشور جان باختند، قرار داده شده است.
اگرچه بخش اعظمی از مرز بین کانادا و آمریکا از منطقه‌ی خالی از سکنه‌ی آلاسکا و یوکان عبور می‌کند، اما طرحی با ۶ متر پهنا، برای مشخص شدن مرزهای دو کشور در این منطقه حکاکی شده است. مرزِ این بخش، طولانی‌ترین مرز بدون جنگل دنیا محسوب می‌شود که البته صاف‌ترینِ آن نخواهد بود.
دلیل عدم وجود مرزی صاف بین کشورهای کانادا و آمریکا، کمبود امکانات و نیز زیرساخت‌های ضعیف قرن نوزدهم است. در آن زمان آمریکایی‌ها، بریتانیایی‌ها و کانادایی‌ها وسایل مورد نیاز برای تعیین مرز و تهیه نقشه‌ی صحیح را در اختیار نداشتند. از آن‌جایی که قرن نوزدهم، امکانات الکتریکی، جاده‌های مناسب و فناوری‌هایی نظیر ماهواره در اختیار بشر نبود، مرزبندی کانادا و آمریکا در بسیاری از نقاط مدار ۴۹ درجه شمالی، از مکان اصلی خود منحرف شد.
ویژگی‌های منحصر به فرد مرز کانادا و آمریکا
جزایر نورث راک و ماکیانس سیل
اگرچه وجود جنگ بین آمریکا و کانادا ممکن است برای بسیاری از شما عجیب باشد اما این دو کشور، برای دستیابی به دو جزیره‌ی بدون درخت و کوچک بین ایالت «مین» آمریکا و ایالت « نیوبرونزویک» کانادا، همواره بحث و مشاجراتی با یکدیگر داشته‌اند. این دو جزیره، نورث راک و ماکیانس سیل هستند. با این که جزایر مذکور، ذخایر طبیعی ندارند و تقریباً خالی از سکنه بوده و تنها سکونتگاه گونه‌ای از پرندگان دریایی هستند، اما گفته می‌شود موقعیت اقتصادی این جزایر به دلیل وجود موقعیت صید خرچنگ بسیار خوب است.
در واقع، صنعت ماهیگیری و صید خرچنگ به قدری مهم است که موجب بروز مشاجراتی برای مالکیت جزایر نورث راک و ماکیانس سیل، بین کانادا و آمریکا شده است. کانادا حتی برای تصاحب جزیره‌ی کوچک و ۰٫۱ کیلومتری ماکیانس سیل، یک فانوس دریایی در آن قرار داده است. کانادایی‌ها از زمان ساخت این فانوس دریایی در جزیره ماکیانس سیل، نگهبانانی برای مراقبت از آن گمارده‌اند. همچنین مقامات و مسئولین حیات وحش کانادا، همه روزه گردشگران را به دیدن این جزیره تشویق می‌کنند. دانشمندان کانادایی و آمریکایی در جزیره ماکیناس سیل، در مورد سکونت پرندگان دریایی آن ناحیه، در حال تحقیق هستند.
زاویه شمال غرب و جزایر آن
مورد عجیب دیگری که در مورد مرز کانادا و آمریکا وجود دارد، ویژگی‌های خاص زاویه شمال غرب و جزایر آن منطقه است. این ناحیه، تنها مکان به جز آلاسکا است که در شمال مدار ۴۹ درجه شمالی قرار می‌گیرد؛ این اتفاق در نتیجه‌ی سهل‌انگاری و اشتباه نقشه‌کشان قرن نوزدهم رخ داده است. طرح اصلی نقشه، از این قرار بود که مرز کانادا و آمریکا از «دریاچه درختان» تا منتهی الیه غرب گسترده شده و سپس تا حوالی رودخانه‌ی می‌سی‌سی‌پی ادامه یابد. اما چیزی که طراحان نقشه و کسانی که وظیفه‌ی مرزبندی را داشتند، از آن بی‌خبر بودند، این بود که نقطه‌ی شروع رودخانه‌ی می‌سی‌سی‌پی به جای مکان تخمینی آنان، از قسمت جنوب حرکت می‌کرد؛ به همین دلیل امکان نداشت که خط مرزی واقع در شمال غربِ «دریاچه درختان» بتواند با وجود عبور از غرب، رودخانه را به دو نیم تقسیم کند.
به همین دلیل در سال ۱۸۱۸، اصلاحیه‌ای در مرزبندی آمریکا و کانادا صورت گرفت که طی آن، خط مرزی بایستی از نقطه‌ی شمال غربی قسمت جنوب دریاچه به سمت مدار ۴۹ درجه حرکت می‌کرد و سهم کانادا از این مدار را جدا کرده و به آمریکا می‌داد. اکنون، این منطقه به زاویه شمال غرب و جزایر آن معروف است.
منطقه پوینت رابرتز
یکی دیگر از مسائل عجیبی که در مورد مرز کانادا و آمریکا وجود دارد، حضور پوینت رابرتز است. این مکان، در نوک شبه‌جزیره‌ی بریتیش کلمبیا و در ۳۲ کیلومتری جنوب ونکوور و نیز جنوب مدار ۴۹ درجه شمالی واقع شده است. این منطقه‌ی کم جمعیت که تقریباً ۱۰۰۰ ساکن دارد، علی‌رغم این که جزیره نبوده و در خاک کانادا قرار دارد، اما متعلق به آمریکا است. تنها راه زمینی که از پوینت رابرتز به آمریکا می‌رسد، از داخل کانادا میسر است.
از آن‌جایی که در این مکان فقط مدرسه‌ی ابتدایی وجود دارد، دانش‌آموزانی که در مدارج بالاتر مشغول به تحصیل هستند، روزانه باید ۴ بار از مرز عبور کرده تا به دیگر بخش کشور خود یعنی آمریکا برسند.
جزیره کمپل
جزیره کمپل از دیگر عجایب مرز کانادا و آمریکا است. شرایط این جزیره، کاملا برعکس شرایط منطقه‌ی پوینت رابرتز است. این جزیره رسماً متعلق به کانادا است ولی در قسمت شمالی مدار ۴۹ درجه قرار گرفته است. تنها راه زمینی که به این مکان منتهی می‌شود، از آمریکا و از پل «فرانکلین دلانو روزولت» عبور می‌کند که جزیره‌ی کانادایی کمپل را به شهر لوبک ایالت «مین» آمریکا متصل می‌کند.
مرز آمریکا و کانادا پر از عجایب است. علاوه بر موارد ذکر شده، نمونه‌های دیگری هم وجود دارند که یکی از این دو کشور، سرزمین قانونی کشور همسایه را تصاحب کرده است. با این حال، تحت هر شرایطی، بسیار مهم است که مقامات هر دو کشور مرزهایشان را کاملا مشخص کرده و زمینه را برای زندگی امن و به دور از خطر شهروندان خود فراهم کنند.
