سولاریوم و خطرات آنرا بیشتر بشناسیم

دکتر فرهی – طب زیبایی – کلگری

سولاریوم، دستگاهی برای برنزه ‌کردن پوست است وطرفدارانی نیز دارد اما آیا اطلاعات ما در این زمینه کافی است؟ این دستگاه شامل تختی است که در دیواره‌های آن لامپ‌های اشعه فرا بنفش (UV) ‌ تعبیه شده و هنگامی که بدن درون این وسیله قرار می‌گیرد، درب این دستگاه که حاوی لامپ‌های مشابهی است بسته می‌شود. در حقیقت اتاقک سولاریوم از یک تشک خورشیدی تشکیل شده است که در آن لامپ‌های اشعه فرا بنفش از نوع  UVA و UVB قرار داده شده‌اند و از بالا و پایین، اشعه به بدن تابیده می‌شود.

استفاده از دستگاه‌های سولاریوم از عوامل شایع ابتلا به سرطان پوست است و به اندازه آرسنیک و گاز خردل کشنده می باشد. 20 مطالعه مختلف آژانس بین‌المللی تحقیقات سرطان وابسته به سازمان بهداشت جهانی، درباره سولاریوم نشان می‌دهد که 75 درصد افرادی که قبل از 30 سالگی از سولاریوم استفاده می کنند، در معرض ابتلا به سرطان پوست قرار می‌گیرند. سازمان جهانی بهداشت نیز پیشتر اعلام کرده ‌بود جوانانی که از سولاریوم استفاده می‌کنند، هشت برابر بیشتر در معرض ابتلا به نوعی سرطان پوست به نام “ملانوما” هستند.

برنزه‌ کردن پوست چه با استفاده از دستگاه سولاریوم و چه با نور آفتاب، زمینه ابتلا به سرطان‌های پوست و نوع خطرناک آن که به ملانوما معروف است را فراهم می‌کند. ملانوما در اثر تماس‌های مکرر با اشعه فرا بنفش خورشید، یا در اثر مواجه‌ شدن با شدت بالای این اشعه در دستگاه‌های سولاریوم، اتفاق می‌افتد. استفاده از سولاریوم که حاوی اشعه‌های A و B فرا بنفش است، عوارضی را به دنبال دارد. برخی افراد تصور می‌کنند استفاده از دستگاه سولاریوم مضرات نور خورشید را ندارد و اقدام به استفاده از آن می‌کنند؛ این در حالی است که دستگاه برنزه‌ کردن پوست مانند نور خورشید برای پوست مضر است.

پیری پوست ، افزایش چین و چروک‌های پوستی و شلی و افتادگی پوست از عوارض استفاده از سولاریوم هستند که در درازمدت خود را نشان می‌دهند و کسانی که بیشتر در معرض اشعه فرابنفش قرار بگیرند، نسبت به سایر افراد، 20 سال زودتر گرفتار پیری پوست و بروز لکه‌های پوستی، کک و مک ، کدر شدن پوست، چین و چروک پوست و ضخیم شدن سطح پوست می‌شوند. هر چه تعداد دفعات انجام سولاریوم و زمان تابش اشعه بیشتر باشد، صدمات وارده به پوست و احتمال ایجاد چین و چروک پوستی و سرطان پوست بیشتر می‌شود. همچنین استفاده از سولاریوم باعث قرمز شدن پوست، سوختگی‌های پوستی، آسیب‌های عروقی، اختلال ایمنی و عوارض چشمی مانند آسیب قرنیه، شبکیه، ملتحمه وحی سرطان چشم می‌انجامد. این در حالی است که بیشتر مشتریان از عینک‌های ایمنی استفاده می‌کنند، اما بازهم گرفتار عوارض آن می‌شوند.

برنزه شدن پوست چه در مقابل نور آفتاب و چه در زیر لامپ‌های سولاریوم باعث ایجاد جهش ژنی در سلول‌های پوست و ایجاد تومورهای خوش خیم و بدخیم پوستی می‌شود و بسیار خطرناک است. اگر افراد علاقه زیادی برای برنزه کردن پوست خود دارند، بهتر است از کرم‌های برنزه کننده‌ای که منجر به رنگی شدن لایه‌های سطحی پوست می‌شوند، استفاده کنند.

وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ایران، استفاده از دستگاه‌های برنزه کننده بدن (سولاریوم) را ممنوع اعلام کرده است. سازمان بهداشت جهانی نیز به دلیل عوارض ناخوشایند سولاریوم، قوانینی برای کنترل این پدیده تعیین کرده و به چند گروه درباره برنزه ‌کردن پوستشان هشدار داده است:

1. افرادی است که موهای بور و چشم‌های روشن دارند اشعه فرا بنفش بیشتر از بقیه به پوست آنها آسیب می‌‌رساند.
2. افراد زیر 18 سال نباید از دستگاه‌های سولاریوم استفاده کنند یا حمام آفتاب بگیرند.
3. کسانی که کک و مک و خال‌های زیاد، زخم‌های پوستی یا سابقه‌ آفتاب سوختگی در بچگی و در هر مرحله‌ای از زندگیشان داشته‌اند، نباید با استفاده ازسولاریوم یا نور آفتاب پوستشان را برنزه کنند.
4. افرادی که داروی خاصی مصرف می‌کنند، باید قبل از برنزه ‌کردن پوست، با پزشک معالج‌شان مشورت کنند.
5. همچنین سازمان بهداشت جهانی به خانم ها توصیه کرده است که در هنگام برنزه‌ کردن از لوازم آرایشی استفاده نکنند، زیرا ممکن است اشعه‌ فرا بنفش برایشان ایجاد حساسیت کند.

به طور کلی توصیه اکید اینجانب به عنوان پزشک حوزه زیبایی عدم استفاده از دستگاه های سولاریوم است.