چرا درخت کریسمس را تزئین می کنند؟
امروزه درخت کریسمس و تزئینات آن به یکی از نمادهای جداییناپذیر جشن کریسمس و آغاز سال نو تبدیل شده است. مسیحیان و افرادی که کریسمس را جشن میگیرند تلاش میکنند هرسال تزئینات زیباتر و بهتری برای درخت خود داشته باشند. اما چرا برای کریسمس از درخت استفاده میشود و دلیل تزئین آن چیست؟ این سنت از کجا شروع شده و درخت کاج، نماد چه چیزی است؟
قرار دادن درخت برای جشن کریسمس به قرون وسطی و اروپای شرقی برمیگردد. طبق اسناد و مدارک، اولین بار در سال ۱۵۱۰ در لاتیوا و همینطور در سال ۱۵۲۱ در اسلواکی برای مراسم کریسمس از درخت استفاده شده است. با این حال، سنت قرار دادن درخت در خانه در طول زمستان (و نه فقط برای کریسمس) به قبل از ظهور مسیحیت بازمیگردد.
مدتها قبل از ظهور مسیحیت، درختان همیشه سبز که حتی در زمستان و هوای سرد نیز دچار خزان نمیشدند و سرسبزی خود را حفظ میکردند، مفهوم ویژه و ارزشمندی برای مردم داشتهاند. مردمان باستان معتقد بودند که قرار دادن برگها یا شاخههای سرسبز در منزل به آنها کمک میکند در زمستانهای سرد و طولانی دوام آورده و از آنها محافظت میکند. همچنین برخی دیگر معتقد بودند که این شاخ و برگها میتوانند در برابر ارواح شیطانی و بیماریها نیز از آنها محافظت کنند. برگ سبز در زمستان، استعارهای از زندگی، سلامتی و حیات بوده است.
چرا در کریسمس از درخت استفاده میشود؟
استفاده از برگهای درختان همیشه سبز برای تزئین منزل در زمستان، قبل از ظهور مسیحیت آغاز شده بود. در آن زمان قرار دادن برگ های سبز در منزل به عنوان نماد زندگی در طول شبهای سرد و طولانی زمستان محسوب میشد.
این سنت در فرهنگهای مختلف به نوعی وجود داشته است. در رم باستان از این سنت استفاده میشده است. مصریان باستان نیز در بلندترین شب سال، شاخههای سرسبز نخل را به عنوان نماد زندگی و پیروزی نور و روشنی بر تاریکی زمستان در خانههایشان قرار میدادند. همچنین مردمان اروپای شمالی نیز سنتی مشابه این کار داشتند و در طول زمستان شاخههای سرسبز درختان را در جعبه قرار میدادند و در منزل نگه میداشتند.
دلیل تزئین درخت کریسمس چیست؟
همانطور که گفتیم در قرون وسطی بود که درخت کم کم وارد مراسم کریسمس شد. درخت سرسبز در فرهنگ های مختلف، نماد زندگی جاویدان و حیات پس از مرگ است. این سنت در قرن ۱۶ همچنان ادامه یافت و مردم درختان کاج و سایر درختان را برای مراسم کریسمس به داخل خانههای خود میآوردند.
این رسم ادامه پیدا کرد تا آنکه در نهایت در قرن هجدهم، کلیسای مسیحیت نیز برای برگزاری مراسم تولد مسیح و کریسمس از درخت استفاده کرد. در کلیسا معمولا این درختان در کنار قفسهای قرار داده میشدند که مردم شمع روشن میکردند. این شمعها رفته رفته جزئی از تزئینات درخت کریسمس شدند، موردی که بعدها با اختراع برق جای خود را به چراغهای کریسمس و زیورآلات براق و درخشان داد. امروزه تزئینات درخت کریسمس شامل اشیا مختلفی مثل زرورق، گل و آبنبات میمیشود. بچهها نیز مشتاقانه در تزئین درخت مشارکت میکنند و اشیا مورد علاقهی خود را روی آن قرار میدهند.
حتی هر خانواده از ابتکار و خلاقیت خود نیز در تزئین این درخت استفاده میکند و هرکس سعی میکند درخت زیباتری داشته باشد. علاوه بر این، معمولا یک فرشته یا ستاره نیز در بالای درخت قرار داده میشود.
درخت طبیعی یا مصنوعی؟
امروزه از درختان مختلفی به عنوان درخت کریسمس استفاده میشود. از این میان، درخت کاج، صنوبر و نراد رواج بیشتری دارند. در دوران قدیم همیشه از درخت طبیعی استفاده میشد، اما با ورود درختهای مصنوعی و پلاستیکی رفته رفته این نوع از درختان غیرطبیعی نیز کاربرد پیدا کردند. اولین بار در قرن نوزدهم درخت مصنوعی برای استفاده در جشن کریسمس اختراع شد و به دلیل مزایایی که داشت به شدت رواج پیدا کرد.
از مزایای استفاده از درخت مصنوعی به جای درخت طبیعی این است که برای سالها قابل استفاده است و میتوان هرسال موقع کریسمس آن را از انبار بیرون آورد و مجددا استفاده کرد. همینطور ایمنی بیشتری دارد. با توجه به استفاده از چراغ و شمع در تزئین درخت، امکان آتشسوزی درختان طبیعی همیشه وجود دارد، اما درختان مصنوعی خطر کمتری از این نظر دارند. همچنین امروزه درختان کاج مصنوعی در انواع مختلف و اندازههای متفاوت وجود دارد.
حتی نوع رومیزی درخت کاج نیز استفاده میشود که این امکان در مورد درخت طبیعی وجود ندارد. استفاده از درخت مصنوعی میتواند مانع از قطع سالیانهی هزاران درخت کاج برای مراسم کریسمس شود و به این ترتیب به حفظجنگلها نیز کمک میکند. در مورد زمان برپا کردن درخت نیز تفاوتهایی وجود دارد. گفته میشود که رومیان برای برپاکردن درخت، تا بعد ازظهر روز کریسمس صبر میکردند، اما این روزها اکثر افراد، از ابتدای ماه دسامبر یا دومین شنبهی ماه دسامبر درخت کریسمس را در منزل قرار میدهند.