دکتر فرهی، کلینیک لیلیدرمیس کلگری (خدمات مدیکال پوست و زیبایی)
معمولا افراد برای پیشنهاد کرم ضد آفتاب به شما توصیه می‌کنند که به مقدار SPF آنها توجه کنید. اما آیا می دانید معنی SPF چیست و spf مناسب برای ضد آفتاب چقدر است؟ در ادامه با دو مفهوم SPF و طیف گسترده در ضد آفتاب ها آشنا خواهید شد.
طیف اشعه فرا بنفش، موجی است در گستره امواج الکترومغناطیسی با طول موجی کوتاه تر از نور مریی و بلندتر از پرتو ایکس. به عبارت دیگر انرژی آن از اشعه ایکس کمتر ولی از نور مریی بیشتر است. سه نوع اشعه UV یا فرا بنفش وجود دارد:
- نوع A : نسبت به انواع دیگر نافذتر است و رنگدانه های پوست را تغییر داده و عامل اصلی برنزه شدن است.
- نوع B : دلیل اصلی آفتاب سوختگی است.
- نوع C : توسط لایه اوزن و جو زمین جذب شده و به انسان نمی رسد.
هر دو نوع A و B می تواند به DNA یا ماده وراثتی سلول های پوستی آسیب وارد کند و به مرور باعث ایجاد پیری پوست و چین و چروک زودرس شود و همچنین احتمال ضایعات پیش بدخیم و بدخیم پوستی را افزایش دهد.
عدد SPF که روی ضدآفتاب ها ذکر شده در واقع میزان حفاظت در برابر UV نوع B را مشخص می کند. در هنگام خرید ضدآفتاب دقت نمایید که روی آن قید شده باشد که در برابر اشعه نوع A نیز اثر حفاظتی دارد. یعنی ضد آفتاب باید حاوی موادی مانند دی اکسید تیتانیوم یا اکسید روی نیز باشد تا در برابر نوع A نیز اثر حفاظتی داشته باشد.
از آنجایی که مصرف ضدآفتاب استفاده روزمره دارد لذا اکیدا توصیه می کنم از ضدآفتاب های بدون پارابن استفاده کنید. در هنگام استفاده از ضدآفتاب دقت نمایید علاوه بر صورت، نواحی گردن، بازو، ساعد و دست را نیز پوشش دهد تا از لکه های ناشی از آفتاب ( solar lentigines) جلوگیری نماید.
استفاده از ضدآفتاب دارای SPF بالا ضرورتی ندارد. برای درک بهتر این موضوع ضدآفتاب با SPF 25 را با SPF 50 مقایسه می کنیم. اس پی اف 50 نسبت به 25 دو برابر مواد موثره بیشتری دارد اما حفاظتی که در برابر UV ایجاد می کند دو برابر اس پی اف 25 نیست. به این معنی که هنگام استفاده از ضدآفتاب SPF بالاتر، میزان بیشتری مواد دارویی جذب پوست خواهد شد بدون اینکه اثر قابل ملاحظه ای داشته باشد.
استفاده از ضدآفتاب با SPF معادل 50 حفاظت 98 درصدی در برابر آفتاب ایجاد می کند و استفاده از ضدآفتاب با SPF معادل 25 حفاظت 96 درصدی در برابر آفتاب ایجاد می کند. به عبارت بهتر اس پی اف 50 نسبت به اس پی اف 25 فقط 2 درصد حفاظت بیشتری ایجاد می کند. بنابراین میزان حفاظت از اشعه UV در هنگام استفاده از ضدآفتاب دارای SPF بالاتر و پایین تر تفاوت معنی داری ندارد.
اکنون این سوال مطرح می شود که اگر اس پی اف بالاتر و پایین تر تفاوت معنی داری با هم ندارند چرا شرکت های داروسازی، ضدآفتاب های با اس پی اف بالاتر هم تولید می کنند. جواب این سوال این است که ضدآفتاب های اس پی اف بالاتر برای افرادی توصیه می شود که یا خود یا بستگان نزدیک دارای سابقه ضایعات پوستی پیش بدخیم یا بدخیم هستند که در این صورت 2 یا 3 درصد حفاظت بیشتر در برابر آفتاب نیز مهم تلقی می شود.
بطور کلی برای افراد عادی بدون سابقه بیماری مهم پوستی در سابقه خود یا خانواده نزدیک، ضدآفتاب معتبر و بدون پارابن با اس پی اف 15 تا 30 مناسب است.
