فصل تابستان در راه است و مردم بیشتر وقت خود را در بیرون از خانه سپری می‌کنند. وقت‌گذرانی در طبیعت در کنار تمامی مزیت‌هایی که دارد، مشکلاتی همچون در معرض خطر گزیدگی توسط انواع کنه‌ها را نیز دارد.
لازم است بدانید که کنه فقط در جنگل و کوه و دشت زندگی نمی‌کند و ممکن است در فضای شهری و در حیاط خانه شما سکنی گزیده باشد و به حیات انگل‌وار خود ادامه دهد. بنابراین بسیار مهم است که راهکارهای لازم برای حفظ سلامت بدن خود در برابر این بندپایِ کوچک را بشناسید.
کنه‌ها انگل‌هایی هستند که از خون سایر جانوران تغذیه می‌کنند. زندگیشان را به صورت تخم شروع می‌کنند که در تابستان به صورت لارو از تخم خارج و به نوک علف‌ها و دیگر گیاهان کوتاه می‌خزند. آنها منتظر می‌مانند تا جانور خون‌گرم بعدی برسد. سپس، روی آن محکم می‌چسبند، به درون پوست نفوذ و شروع به مکیدن خون می‌کنند.
تاکنون بیش از ۸۵۰ گونه مختلف از کنه در سراسر جهان کشف شده است. اما جمعیت آنها و شمار بیماری‌هایی که منتقل می‌کنند رو به افزایش است.
بر اساس جدیدترین گزارشات علمی، نرخ سالانه بیماری‌های ناشی از گزیدگی کنه در خلال سال‌های ۲۰۰۴ تا ۲۰۱۶ میلادی دو برابر بیشتر از قبل بوده است. کنه‌ها نه تنها برای انسان، بلکه برای حیوانات نیز بسیار خطرناک هستند. اما لازم نیست خیلی نگران باشید زیرا راهکارهای نه چندان سختی وجود دارند که با رعایت آنها می‌توانید از گزیدگی کنه در امان بمانید و خود را از ابتلا به انواع بیماری‌ها محافظت کنید.
برای آشنایی با بهترین روش‌های حفظ ایمنی در برابر کنه از شما دعوت میکنیم تا انتهای مطلبب با روزیاتو همراه باشید.
۱- لباس مناسب بپوشید
از پوشیدن لباس‌های کوتاه و باز در طبیعت خودداری کنید. به‌طور مثال، آقایان عادت دارند در فصل گرما برای خنک نگه‌داشتن بدن خود در کنار دریا یا جنگل اغلب شلوارک یا لباس بدون آستین می‌پوشند. توصیه میکنیم از این عادت خود دست بردارید.
کنه‌ها پرواز نمی‌کنند بلکه در زمین و میان علف و سبزه‌ها کمین می‌کنند. بنابراین، بسیار مهم است که در مناطق جنگلی یا جاهایی که علف‌های بلند دارد، کفش‌ها ساق‌دار بپوشید. یا حداقل جوراب بلند به پا کنید. یا شلوار خود را در جوراب قرار دهید که راه ورود کنه به بدن بسته شود.
از پوشیدن لباس‌ها تیره هم خودداری کنید و لباس روشن بپوشید تا اگر حشره یا کنه‌ای روی لباستان در حال خزیدن بود، توان تشخیص آن را داشته باشید.
۲- لباس‌های خود را بشویید و خشک کنید
همیشه پس از برگشتن از طبیعت لباس‌های خود را چک کنید تا کنه‌ای به آن نچسبیده باشد. حتما لباس‌های خود را بشویید و زیر آفتاب خشک کنید تا از کشته شدن کنه مطمئن شوید. حواستان باشد که لباس‌ها را با آب داغ بشویید تا کنه‌ها بمیرند. آب ولرم یا سرد برای این امر مناسب نیست و در واقع هیچ کاربردی ندارد.
۳- از خود محافظت کنید
یکی از بهترین راهکارها برای محافظت از بدن در برابر نیش پشه و کنه استفاده از اسپری روغن نعنافلفلی است. بوی نعنا فلفلی باعث دور شدن حشرات از بدن می‌شود. پس هنگامی که می‌خواهید به دامان طبیعت بروید، این روغن را روی لباس یا بدن خود اسپری کنید.
یکی دیگر از روش‌های حفظ ایمنی در برابر کنه این است که با رول‌های چسبی (در فروشگاه‌های لوازم پلاستیکی موجود است) هر چند ساعت یک بار روی لباس‌هایتان بکشید تا هر حشره‌ای که به آن چسبیده را از روی لباس بردارد.
البته پمادهای ضد کنه هم در داروخانه‌ها موجود هستند که می‌توانید از مزایای آنها نیز کمک بگیرید.
۴- از اسپری دفع‌کننده کنه استفاده کنید
محصولات صد کنه‌ی متنوعی در بازار موجود است. سعی کنید نمونه‌هایی را انتخاب و خریداری کنید که شامل موادی همچون پیکاریدین، DEET، روغن لیمو-اکالیپتوس (OLE)، پارامنتان دایول (PMD) یا ۲-undecanone باشند.
البته گفتنی است که این مواد سمی نیستند و موجب کشته شدن کنه نمی‌شوند اما این موجودات را از بدن و لباس انسان (در صورت استفاده شدن) دور نگه می‌دارند. توجه داشته باشید که اسپری‌های حاوی پرمترین (permethrin) بهترین گزینه برای اسپری کردن روی لباس هستند تا خیالتان راحت باشد که هیچ کنه‌ای به سمت شما نخواهد آمد.
۵- بدن خود را چک کنید
پس از بازگشت از طبیعت بسیار مهم و ضروری است که نقاط مختلف بدن خود را چک کنید تا مطمئن شوید که هیچ کنه‌ای به هیچ کدام از اندام‌هایتان نچسبیده است. اول از همه دوش بگیرید تا اگر حشره یا کنه‌ای به تن شما چسبیده، با جریان آب شسته شود و از بین برود.
سپس لابه‌لای موها، داخل و اطراف گوش، زیر بازوها، پشت زانوها، بین پاها و شکم خود را با دقت چک کنید تا کنه‌ای نچسبیده باشد.
اگر متوجه شدید کنه به پوست شما چسبیده، با موچین آن را از بدن جدا کرده و درون کیسه زیپ‌دار یا شیشه در دار بگذارید یا آن را چسب پیچ کنید و احتمال فرار آن را به صفر برسانید.
در صورتی که کنه خیلی محکم چسبیده بود با انبر یا موچین با زور زیاد آن را جدا کنید. مراقب باشید که این بندپا له نشود زیرا اندام‌های دهانی و نیش و دندانش در بدن باقی مانده و فقط پوستش از بین می‌رود.
همچنین مراقب باشید که هرگز با انگشتان دست کنه را از بدن جدا نکنید. پس از جدا کردن نیش این موجود از بدن، حتما دست و منطقه‌ای که گزیده شده را با الکل ضدعفونی کرده و با آب داغ و صابون بشویید.
۶- بدن حیوان خانگی خود را چک کنید
اگر در خانه سگ یا گربه دارید و آنها را برای هواخوری بیرون می‌برید، حتما پس از بازگشت به خانه بدنش را چک کنید تا کنه‌ای به تنش نچسبیده باشد. گزیدگی کنه روی بدن حیوانات به سختی قابل تشخیص است و حتی نشانه‌های آن ممکن است تا چند هفته مشخص نشود.
اما اگر متوجه رفتارهای جدید و عجیب در حیوان خانگی خود شدید، حتما به دامپزشک مراجعه کنید.
۷- باغچه خود را از رشد و تولیدمثل کنه‌ها محافظت کنید
کنه‌ها به مخفی شدن در مکان‌های مرطوب و سایه علاقه زیادی دارند. بنابراین، برای از بین بردن آنها بهتر است موارد زیر را در نظر بگیرید:
- همه برگ‌ها و شاخه‌های ریز که روی زمین ریخته شده‌اند را تمیز کنید.
- چمن و علف‌ها را کوتاه کنید.
- هیزم‌ها را در مکان‌های خشک انبار کنید.
- همه زباله‌ها را از حیاط تمیز کنید.
- بین باغچه و مکان‌های مملو از درخت، مرزهای سنگ‌چین شده ایجاد کنید.
- حتما باغچه را سم‌پاشی کنید.
