نویسنده : مجید ضیایی ، مشاور مستقل مالی در کلگری
بهره پایه، سودی است که بانکها از مشتریان خوش حساب خود، مطالبه میکنند و بطورکلی بهترین مشتریان بانکها شرکتهای بزرگ میباشند.
بهره پایه یا همان نرخ پایه وام، بطور عمده توسط نرخ سرمایههای فدرال تعیین میشود که از بهره وامی که بانکها به همدیگر قرض میدهند مشتق میشود.
اطلاع از میزان بهره پایه برای اشخاص نیز حائز اهمیت است. برای اینکه بطور مستقیم بر نرخ بهره وامهایی که میگیرند، از جمله وام مسکن، وام تجارتهای کوچک و وام شخصی، تاثیر میگذارد.
طبقه بندی بهره پایه
پارامتر اصلی در تعیین نرخ بهره وام، خطر عدم بازپرداخت که بعنوان (defaulting risk) شناخته میشود، میباشد. احتمال اینکه بهترین مشتریان بانک قادر به بازپرداخت وام خود نباشند، کم میباشد و در نتیجه مشتریان خوش حساب و با اعتبار بالاتر ، به وامهای با بهره پایینتری دسترسی دارند.
بهره پایه بعنوان عدد مرجع میباشد که موسسات مالی و شرکتهای اعطاکننده وام بر اساس میزان ریسک مشتری، میزان بهره وام را محاسبه میکنند.
از آنجاییکه که بهره وام ها بمنظور جبران ریسک ناشی از اعطای وام میباشد، از مشتریان با اعتبار پایینتر خواسته میشود که بهره بالاتری را متحمل شوند.
رابطه بین بهره پایه و نرخ سود متغیر
در صورتیکه نرخ بهره متغیر باشد، بعنوان مثال بهره استفاده شده در کارتهای اعتباری، نرخ بهره بدین ترتیب نشان داده میشود:
نرخ بهره = بهره پایه + درصد ثابت بهره اعمال شده
با تغییر بهره پایه، میزان نرخ بهره نیز تغییر میابد.
تعیین بهره پایه
تعیین بهره پایه، توسط بانک ها و موسسات مالی مشخصی انجام نمیشود. بلکه بانک مرکزی کانادا با توجه به نرخ تورم و پارامترهای دیگر، بهره پایه را محاسبه و اعلام مینماید.
بهره پایه بعنوان شاخص و محک در نظرگرفته میشود و این بدین معنا نیست که موسسه اعطاکننده وام نتواند به مشتریان خوش حساب خود وام با بهره پایینتر از بهره پایه بدهد.