همزمان با قانونی شدن ماریجوانای دارویی در سراسر جهان، پزشکان این دارو را برای درمان عوارض جانبی مرتبط با سرطان و یا درمانهای مربوط به آن مانند شیمی درمانی استفاده میکنند. مطالعات فراوانی حاکی از اثرات تسکینی این دارو مانند افزایش اشتها، کاهش درد و … هستند.
اما یک سری مطالعات اولیه نشان دادهاند که ماریجوانا بیشتر از اینها موثر است. مطالعات نشان دادهاند که ماریجوانای دارویی، اثرات ضدتوموری دارد و میتواند علاوه بر تسکین سرطان، برای درمان آن نیز مورد استفاده قرار گیرد. بیش از ۱۰۰ ترکیب شبه ماریجوانا (که از ماریجوانا به دست آمدهاند و خصوصیات و ترکیبات شیمیایی متفاوتی دارند) تا کنون شناسایی شدهاند؛ با این حال تعداد کمی از آنها از لحاظ اثراتشان مورد بررسی قرار گرفتهاند.
فواید تسکینی ماریجوانای دارویی و پیچیدگی ترکیبات آن، نشاندهنده نیاز به مطالعه بیشتر برای آشکارسازی پتانسیلهای آن است.
در سال ۲۰۱۷، بیش از 1.6 میلیون نفر با بیماری سرطان تشخیص داده شدند و تا سال ۲۰۳۰، پیشبینی میشود که تعداد موارد بیماری نسبت به سال ۲۰۱۲، ۵۰ درصد افزایش یابد. با توجه به این امارهای هشداردهنده، نیاز به درمانهای جدید بیش از پیش احساس میشود. شیمیدرمانی، جراحی، پرتودرمانی و ایمونوتراپی معمولترین روشهای درمان سرطان هستند، اما عوارض جانبی شدیدی مانند ضعف، ریزش موها، تهوع، افزایش احتمال عفونت و … دارند.
ماریجوانای دارویی، درمان تسکینی موثری برای این عوارض است؛ اما آیا میتوانیم این دارو را به عنوان یک جایگزینی برای درمانهای پیشین استفاده کنیم؟
این امکان هنوز تحقق نیافتهاست؛ اما با اینکه دادههای حاصل از مطالعات در مورد اثرات ضدتوموری ماریجوانا محدودند، نتایج امیدوارکننده است. به عنوان مثال، International Journal of Oncology، در سال ۲۰۱۶ مطالعهای منتشر کرد که نشان میداد ترکیبات شبه ماریجوانا میتوانند سلولهای سرطانی را از بین ببرند و اثرات درمانی در صورت ترکیب با شیمیدرمانی افزایش مییابد. همچنین مطالعهای که اخیرا انجام شده است، نشان میدهد که سلولهای سرطانی استخراجشده از خون بیماران حساس به دو ترکیب مهم از ماریجوانا بودند: tetrahydrocannabinol (THC) و tetrahydrocannabinolic acid (THCA).
چندین مطالعه آزمایشگاهی و حیوانی دیگر نیز روی سرطانهای مغز، سینه و کولون انجام گرفتهاست. این مطالعات نشان میدهند که ترکیبات شبه ماریجوانا میتوانند رشد تومورها را با متوقف کردن رشد سلولی، القای مرگ سلولها و متوقف کردن رشد عروق خونی به داخل تومور، مهار کنند.
رویکردی که در ایالات متحده نسبت به ماریجوانای دارویی وجود دارد، کشف پتانسیلهای این دارو را محدود کردهاست. حدود 90 درصد فروش جهانی ماریجوانا در آمریکا صورت میگیرد و نمیتوان آن را نادیده گرفت. پیشبینی میشود که بر اساس سیاستهای اتخاذ شده، سهم آمریکا در این بازار تا سال 2021 به ۵۷ درصد کاهش یابد. این در حالی است که کشورهایی مانند اسرائیل و کانادا قوانینی برای این دارو وضع کردهاند و به طور جدیتری در حال انجام تحقیقات روی آن هستند.
30 ایالت، استفاده از ماریجوانای دارویی را برای اهداف پزشکی قانونی کردهاند؛ با این حال دولت فدرال هنوز این ماده را یک داروی Schedule 1 معرفی کردهاست (به این معنی که پتانسیل بالایی برای سوءمصرف دارد و استفاده دارویی از آن مجاز نیست). این دستهبندی اثرات آشکاری بر آینده مطالعات در آمریکا خواهد داشت.
با توجه به میلیون ها مورد جدید سرطان که همه ساله شناسایی میشوند، معایب آشکار درمانهای موجود و نتایج مثبت تحقیقات انجام گرفته روی ماریجوانا، انجام تحقیقات و جمعآوری دادهها ضروری است. باید مطالعات بیشتری در مقیاسی وسیعتر انجام گیرند تا درک بهتری از پتانسیلهای این دارو که فراتر از تاثیرات تسکینی آن هستند، به دست آید.
منبع: scientificamerican