فولکسواگن، شرکتی که برای مقام بزرگترین فروشنده خودرو در دنیا با تویوتا در رقابت دایمی است، هفتهٔ قبل با شروع ثبت سفارش برای خودروی الکتریکی جدیدش ID.3 رقبا را تکان داد و در ۲۴ ساعتِ اول ۱۰,۰۰۰ سفارش دریافت کرد.
با قیمت و دامنهٔ حرکتی مناسب (۵۵۰ کیلومتر با شارژ کامل) که تسلا مدل ۳ را به چالش میکشد، این کمپانی میخواهد صنعت خودروسازی آلمان را که چندسالی درگیر رسوایی آلایندهها بود به مسیری تازه ببرد.
اما در حالی که تحلیلگران بدبین بعید میدانند که صنعت خودرو بتواند خودش را با گرمایش زمین به خوبی وفق دهد، نشانههای تازهای میبینیم از این که احتمالا یک تغییر بزرگ در راه است: «حرکت به سمت زندگی بدون خودروی شخصی.»
یکی از شهروندان کلگری، آقای دِیمیان پرودهام، که ۶ ماه قبل وانت فوردش را فروخته است، میگوید: «من یک F-150 داشتم، و راندنِ آن خیلی برایم هزینه داشت.» غیر از قیمت بنزین، هزینههای دیگر این وانت ۱۰ ساله هم روی دوش او بود، مثل خرج بیمه، تعمیرات و غیره. و از آنجا که او خیلی کم رانندگی میکرد، ادامهٔ آن وضع غیرمنطقی بود.
در عوض، او که متخصص مخابراتی است، و حین کار با خودروی شرکت جابهجا میشود و اگر بخواهد از پس هزینههای مالکیت خودرو هم بر میآید، حالا گهگاه از سرویس اشتراک خودروی Car2Go برای سفرهای کوتاهش استفاده میکند. پرودهام میگوید که هزینه استفاده از Car2Go تقریبا مساوی است با نصف هزینهٔ ماهانهٔ بیمهٔ خودروی سابقش.
در حالی که جنرال موتورز کارخانههایش را در کانادا و ایالات متحده تعطیل میکند و خودروسازها در تعقیب تسلا هستند، تحلیلگران این صنعت میگویند که توقف خرید خودروی شخصی میتواند ضربهای کاری باشد که دستاندرکاران این صنعت انتظارش را ندارند، و دلایل این تغییر فقط اقتصادی نیستند.
البته با اینکه خیلیها امروزه از زندگی بدون خودروی شخصی میگویند ولی هنوز دادههای رسمی این کاهش را نشان نمیدهد. این را دنیس دروسیه، از تحلیلگران خبرهٔ بازار خودروی کانادا، میگوید.
۱۰ میلیون خودروی بیشتر در ۲ دهه
دروسیه میگوید: «مالکیت خودرو در کانادا در بالاترین سطح تاریخی خودش است، و رو به افزایش میرود.» او میگوید آمارها حکایت از افزایش ۱۰ میلیونی خودروها از سال ۲۰۰۰ به بعد دارند.
آمارهای چند وقت اخیر کُند شدن فروش را نشان میدهند که بخشی از آن به افزایش نرخ بهره ربط دارد. اما دروسیه این کاهش را موقتی میداند.
شارلوت یِیتس، یکی دیگر از تحلیلگران قدیمی این صنعت، که حالا نایب رئیس دانشگاه Guelph در اونتاریو ست میگوید که شاید ماجرا چیز دیگری باشد: احتمالا شهروندان جوان دارند خرید خودروی شخصی را به تعویق میاندازند یا کلا از آن صرف نظر میکنند.
وقتی هزینه رو به افزایش خرید خانه، و حقوقهایی را که به اندازه نسلهای قبلی بالا نیستند در نظر بگیرید، شاید بهتر بشود فهمید که چرا جوانهای کمتری به دنبال دریافت گواهینامهٔ رانندگی میروند، و چرا بسیاری از آنها سبک زندگی خود را بدون مالکیت خودرو شکل میدهند.
این روند با متراکم شدن جمعیت در شهرها تشدید خواهد شد. اتفاقی که قبلا در هنگکنگ و نیویورک هم دیدهایم. پژوهشی از دانشگاه McGill نشان میدهد که ۳۰-سالههای امروزی بیشتر از ۳۰-سالههای دو دههٔ قبل از خدمات حمل و نقل شهری استفاده میکنند.
در همین پژوهش معلوم شده که هر چند برخی جوانها با مهاجرت به مناطق برون شهری ممکن است دوباره به فکر خرید خانه بیفتند، اما هزینههای سنگین خانه در مرکز شهرها فکر مالکیت خودرو را از سر بیشتر خانوارهای شهری بیرون کرده است.
خدمات حمل و نقل شهری در کنار سرویسهای Uber و Lyft، خودروها و دوچرخههای اشتراکی و خودروهای اجارهای سنتی، همه از عوامل کاهش مالکیت خودرو هستند.
همه به فکر رانندگی نیستند
هر چند میزان استفاده از خودروهای اشتراکی در مقایسه با خودروهای شخصی خیلی کوچک است، اما رشد و افزایش سوددهی صنعت اشتراکی ادامه دارد چراکه بسیاری از مردم آن را به خرید خودروهایی که در گاراژ خاک میخورند، ترجیح میدهند.
در حقیقت در مراکز متراکمِ شهری تقریبا استفاده از خودروهای تک-سرنشین غیرممکن شده است، چه آن خودرو شخصی باشد چه اشتراکی. بنابراین چارهای جز استفاده از خدمات عمومی و چندنفره نیست.
بسیاری از مردم در امریکای شمالی و اروپا به فکر خرید خودروهای الکتریکی افتادهاند زیرا استهلاک قطعات آنها تقریبا صفر است، ولی با این حال هزینه تعویض لاستیک برای زمستان، بیمه، پارکینگ و جریمههای احتمالی، و البته خواب سرمایهٔ چند ده هزار دلاری، باعث شده که خیلیها خودروی شخصیشان را بفروشند و دلایل اندکی برای بازگشت به سبک زندگی قدیمی خود پیدا کنند.
منبع: CBC