هزینهٔ سرمایهای (Capital Expenditure) به هزینهای میگوییم که برای ایجاد سود در آینده انجام میشود. این هزینه معمولا صرف خرید داراییهای ثابت و مولد جدید یا افزایش ارزش داراییهای ثابت و مولد موجود از قبل میشود. برای مثال خرید زمین، ساختمان، تجهیزات، ماشینآلات، داراییهای ثابت و درازمدت.
دو نوع هزینه سرمایهای داریم: هزینه رشد و هزینه نگهداری. اولی باعث رشد ارزش یک دارایی در طول زمان میشود و دومی ثابت است و صرف نگهداری میشود.
اخیرا بحث زیادی بر سر توانایی رقابتی صنعتی کانادا در مقایسه با دیگر کشورهای توسعه یافته، مثل ایالات متحده، در گرفته است. به خصوص نگرانی درباره کاهش هزینههای سرمایهای به خصوص در حوزه ماشینآلات و تجهیزاتی که برای بهبود تولید، کلیدی هستند.
با اینکه تمرکز اصلی روی صنعت انرژی کانادا بوده است، اما آنهایی که به دنبال طرحهای قویتر دولتی برای بهبود فضای سرمایهگذاری در بخش خصوصی کانادا هستند، میگویند که عملکرد سرمایهگذاری در تمام صنایع ضعیف بوده است.
تمرکز این مطلب بر تشخیص همین مورد است: آیا مجموع هزینههای سرمایهای در بخش خصوصی کانادا به طور کلی نمایندهٔ وضعیت تمام صنایع کانادایی ست؟ یا اینکه این کاهش کلی فقط مربوط به چند صنعتِ بزرگ میشود؟
ما شواهدی داریم که نشان میدهند اکثر صنایع کانادا هزینههای سرمایهای خود را بین سالهای ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۷ کاهش دادهاند. وقتی آمارها را تا ۱۹۹۰ مرور کنیم، کمتر دیده شده که اکثر صنایع با هم در بازهای ۳ تا ۵ ساله هزینههای سرمایهای را کاهش دهند. این تجربهٔ اخیر وقتی اهمیت بیشتری پیدا میکند که بدانیم در دورهٔ پس از ۲۰۱۰، رکود جدیای هم در اقتصاد نداشتهایم.
در حالی که صنعت معدن (که نفت و گاز را هم شامل است) بزرگترین کاهش را از ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۷ داشته است، از بین ۱۵ صنعت دیگری که بررسی شدهاند، ۷۵ درصد از آنها در همین مدت کاهش را نشان میدهند.
نزدیکترین رفتار به دورهٔ ۲۰۱۴-۲۰۱۷ را میتوان در دورهٔ ۱۹۹۰-۱۹۹۵ دید. با این حال در آن دوره تعداد صنایعی که خلاف روند شاهد رشد هزینههای سرمایهای بودهاند، دو برابر دوره اخیر بوده است. پس وضعیت فعلی از آن دوره بدتر است.
رفتار سرمایهگذاری در دو حوزهٔ ماشینآلات و تجهیزات، و داراییهای معنوی خیلی شبیه کلیتِ هزینههای سرمایهای است. یعنی اکثر صنایع خرید ماشین آلات، تجهیزات و داراییهای معنی را بین ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۷ کاهش دادهاند. این پدیده در بیشتر بازههای کوتاهمدتِ تحقیقی، به چشم نمیآید.
نتیجه
عملکرد ضعیف سرمایهگذاری در صنایع خبر از آیندهای ضعیف برای رشد بخش خصوصی کانادا میدهد و تاکیدی است بر ضرورت بازنگری در دو بخش مالیات و قانونگذاری. فقط با بازنگری در این دو مورد است که میتوان انگیزههای لازم برای سرمایهگذاری و کارآفرینی را در بخش کسبوکارهای خصوصیِ کانادا ایجاد کرد.
منبع: Fraser Institute