مهاجرت همواره یکی از مسائل سیاست عمومی بوده است. با اینحال هرچند تردیدها درباره مهاجرت افراد نچندان تحصیل کرده بالا است، اما اکثر شهروندان معتقدند که ورود مهاجران تحصیل کرده تاثیر مثبت زیادی بر ساکنین بومی کشور مقصد میگذارد. بیشتر شهروندان مخالف ورود مهاجران با تحصیلات پایین هستند زیرا این گروه برای بدست آوردن شغل با ساکنین بومی که دارای سطح سواد یکسان هستند رقابت میکنند و در نتیجه موجب کاهش دستمزد آنها میشوند.
بعلاوه این اعتقاد جمعی وجود دارد که مهاجران دارای تحصیلات پایین به دلیل درآمد کم مالیات آنچنان زیادی نیز نمیپردازند، اما بهره بسیار زیادی از خدمات عمومی میبرند. به این ترتیب بدون پرداخت هزینه کافی از شرایط موجود سود میبرند. این در حالی است که مهاجران دارای تحصیلات عالی برای رسیدن به جایگاه شغلی با رقبای دارای سواد یکسان و بومی رقابت میکنند، به دنبال ایجاد فرصتهای شغلی با ایجاد کسبوکارهای جدید هستند و ارتباطات تجاری و سرمایهگذاری را با کشورهای مقصد خود بوجود میآورند. بعلاوه مهاجرانی که دارای درآمدهای بالا هستند مبالغ بیشتری مالیات نیز میپردازند، در نتیجه سود بیشتری برای کشور میزبان و خدمات دولتی آن دارند.
با تمامی اینها شناخت ما درباره تاثیرات ویژه مهاجران دارای تحصیلات عالی بر اقتصاد کشور میزبان به نسبت اطلاعاتی که از تاثیر کلی مهاجرت داریم بسیار کمتر است. هدف از این مطالعه یافتن ارتباط تجربی میان مهاجرت افراد دارای تحصیلات عالی و رفاه اقتصادی ساکنین بومی که دارای تحصیلاتی بالاتر یا پایینتر هستند است. این مطالعه همچنین طیف وسیعی از بررسیهای حاوی شواهد تجربی درباره ارتباطات نظری میان این دو را ارائه داده و تحلیل میکند.
ارتباطات مستقیم و غیرمستقیم متعددی بین مهاجرت افراد تحصیلکرده و رفاه اقتصادی افراد بومی وجود دارد. بیشتر این ارتباطات حاکی از تاثیر مثبت این نوع از مهاجرت هستند. با این وجود به دلیل احتمال جایگزین شدن مهاجران دارای تحصیلات عالی با ساکنین بومی دارای تحصیلات یکسان این باور تقویت شده که حتی ورود این افراد نیز ممکن است تاثیرات پیچیده و متفاوتی بر اقتصاد کشور میزبان بگذارد. بعلاوه این نگرانی نیز وجود دارد که تعداد بالای مهاجران دارای تحصیلات عالی به صورت گروهی و در چند شهر منجر به بروز مشکلات متعدد ترافیکی و خدماتی در شهرهای بزرگ شود و از این طریق بر میزان بهرهوری کارگران بومی در این شهرها تاثیر منفی بگذارد.
شواهد تجربی موجود درباره منافع مستقیم مهاجرت این افراد، به ویژه برای کشور کانادا، کافی نیست و در حال حاضر تنها اطلاعات چند مطالعه تجربی وجود دارد. با اینحال این نتیجه نسبتا قطعی گرفته شده که مهاجران دارای تحصیلات عالی موجب افزایش نوآوری و کارآفرینی در بین افراد بومی ساکن کشور میزبان میشوند. مزایای رشد نوآوری و کارآفرینی نیز به طرق گوناگون و متنوع منعکس کننده فعالیت سطح بالای مهاجران بسیار تحصیل کرده است. این گروه شامل افراد دارای مدارک تحصیلی در حوزه علوم، تکنولوژی، مهندسی و ریاضیات (STEM) هستند. متاسفانه با وجود آنکه کانادا به نسبت سایر کشورهای توسعهیافته در زمینه جذب مهاجران دارای تحصیلات دانشگاهی خوب عمل کرده، اما به اندازه ایالاتمتحده نتوانسته بهترین و کارآزمودهترین مهاجران را از بین دارندگان مدارک STEM به کشور بیاورد.
به این ترتیب به نظر میرسد که مسئله اصلی سیاستمداران کانادایی جذب تعداد بیشتر مهاجران دارای تحصیلات عالی نیست، بلکه چگونگی بهبود مزایای اقتصادی حاصل از ورود مهاجران تحصیل کرده برای مردم کانادا باشد. احتمالا با افزایش کارآیی فرایند انتخاب مهاجران بر اساس کیفیت موسسه آموزش عالی مهاجران STEM بتوان این مزایا را افزایش داد. با تمامی اینها راحتتر کردن شرایط مهاجرت به کانادا برای دارندگان مدراک عالی STEM نمیتواند تضمین کننده آن باشد که این افراد در نهایت وارد چرخه اقتصاد کشور شوند. حقیقت آن است که کانادا هماکنون تعداد زیادی از مهندسان و دانشآموختگان علوم کامپیوتر و مهندسی سیتم خود را به دلیل مهاجرت به ایالاتمتحده از دست میدهد. این افراد به دلیل دریافت درآمد پایه بالاتر به آمریکا میروند. به همین دلیل جذب بهترین مهاجران تحصیلکرده رابطه مستقیمی با تغییر سیاستها دارد و باید اقداماتی نظیر کاهش نرخ مالیات بر ارزش افزوده و تنظیم مجوز رسمی برای مهاجران تحصیلکرده به منظور افزایش مزایای مالی برای این گروه و نیز ایجاد شرکتهای جدید و سودمند در دستور کار قرار گیرد. سیاستهایی از این دست میتوانند موجب ایجاد انگیزه بیشتر در قشر تحصیل کرده بومی نیز شوند و آنها را به ماندن در کانادا و مشارکت برای کارآفرینی و نوآوری در وطن خود تشویق کنند.
منبع: fraserinstitute