در حالی که این روزها شاهد سریع‌تر شدن شیوع کروناویروس هستیم بسیاری از شهروندان با شنیدن اخبار مربوط به کاهش قیمت نفت خوشحال شده‌اند.
شیوع کروناویروس اقتصاد دنیا را دچار مشکلات اساسی کرده و یکی از تبعات آن در هفته‌های اخیر کاهش شدید قیمت نفت و به تبع آن کاهش بهای بنزین مصرفی شهروندان بوده است. قیمت بنزین در رزوهای گذشته به شدت افت پیدا کرده و به ارقام ثبت شده در سال‌های 2000 نزدیک شده است.
هرچند این خبر احتمالا در نگاه نخست بسیاری را خوشحال می‌کند اما شاید بد نباشد تبعات آن را بیشتر بررسی کنیم. با سقوط آزاد بهای هر بشکه نفت خام در هفته گذشته از 60 دلار به حدود 20 دلار هزینه پر کردن باک سوخت خودروها بسیار کاهش یافت اما بر اساس مطالعه‌ای که موسسه تحقیقات انرژی کانادا در سال 2015 انجام داده این وضعیت در نهایت ضرر فراوانی به اقتصاد کانادا وارد می‌کند. میلیاردها دلار از درآمد مالیاتی دولت به بهای نفت خام وابسته است که همگی از دست خواهند رفت و فعالیت‌های اقتصادی نیز کاهش می‌یابد. بر اساس محاسباتی که در این مطالعه آمده هر یک دلار که ارزش سالانه بهای نفت WTI اضافه می‌شود، با احتساب دلار کانادا در هر بشکه، موجب افزایش GDP سالانه کشور کانادا به میزان 1.7 میلیارد دلار خواهد شد.
به همین ترتیب در صورت کاهش قیمت هر بشکه نفت WTI از میزان GDP کشور کاسته می‌شود و کاهش 40 دلاری قیمت در هفته گذشته، در صورتی که در باقی سال ادامه نداشته باشد، به تنهایی حدود 70 میلیارد دلار به اقتصاد کانادا لطمه زده است.
تاثیر کاهش قیمت نفت بیش از هر جای دیگر کشور در کلگری و St. John احساس خواهد شد زیرا اقتصاد آن‌ها کاملا بر پایه نفت و گاز شکل گرفته است. به این ترتیب نرخ بیکاری در هر دو منطقه افزایش می‌یابد و تمام رویاهای نخست‌وزیر جیسون کنی برای جبران کسری بودجه استان آلبرتا پیش از برگزاری انتخابات آینده نقش بر آب خواهند شد.
هرچند دیدگاه جیسون کنی درباره سرازیر شدن پرداختی‌های شهروندان آلبرتا به استان‌های کبک، New Brunswick و نوا اسکوشا (و در گذشته بریتیش‌کلمبیا) اشتباه است اما تاکید او بر این موضوع که میزان خدمات دریافتی آلبرتایی‌ها به نسبت مالیات پرداختی آن‌ها بسیار اندک است، کاملا حقیقت دارد.
بر اساس مقاله آقای ترور تام پروفسور دانشگاه کلگری که در The Globe and Mail منتشر شده، این استان بین سال‌های 2007 تا 2018 مبلغ 264 میلیارد دلار به اتاوا مالیات پرداخت کرده است. بنابراین اگر قیمت نفت در همین سطح کنونی باقی بماند دولت فدرال دیگر به این میزان از درآمدهای دریافتی از آلبرتا دسترسی نخواهد داشت.
در همین حال وضعیت Newfoundland به مراتب متزلزل‌تر از آلبرتا است. اگر بهای نفت به سرعت بالا نرود مسئولان این استان ممکن است قادر به پرداخت بدهی‌های خود به دولت فدرال نباشد و در نتیجه وثیقه تعیین شده به اجرا گذاشته شود. بنابراین هزینه پرداخت بدهی برای دیگر دولت‌های استانی کانادا نیز افزایش خواهد یافت.
البته این تمام ماجرا نیست! ارزش دلار کانادا رابطه مستقیمی با بهای فروش نفت دارد و این سرمایه طبیعی یکی از اصلی‌ترین منابع صادراتی کشور محسوب می‌گردد که با دلار کانادا به دیگر کشورها معامله می‌شود. زمانی که نفت خام با قیمت بیش از 100 دلار در هر بشکه فروخته می‌شد واحد پولی ما تقریبا با واحد پولی ایالات‌متحده ارزش برابری داشت. به این ترتیب خرید آووکادو تولید شده در آمریکا و یا سفر به جاذبه‌های گردشگری کشور همسایه برای شهروندان کانادا بصرفه و امکان‌پذیر بود. امروز اما یک Loonie کمتر از 70 سنت آمریکا ارزش دارد و ممکن است با کاهش بیشتر بهای نفت خام به سطحی مشابه اوایل سال 2000، و کمتر از 62 سنت نیز برسد.
علاوه بر این کاهش شدید قیمت نفت تاثیر مخربی بر محیط‌زیست می‌گذارد و تلاش‌های فعالان زیست محیطی را بی‌اثر می‌کند. در نتیجه آن روند تغییرات اقلیمی نیز سرعت پیدا خواهد کرد. با کاهش قیمت بنزین ودیگر سوخت‌های فسیلی مردم تمایل بیشتری به استفاده از خودروهای شخصی پیدا می‌کنند و از محبوبیت محصولات برقی و پاک‌تر جایگزین همچون خودروهای الکتریکی نیز کاسته خواهد شد.
این شرایط برای کشورهایی همچون عربستان‌سعودی و روسیه کاملا ایده‌آل است و برای رسیدن به چنین وضعیتی تلاش می‌کنند. آن‌ها می‌خواهند مطمئن شوند تقاضا برای نفت خام مدت زمان طولانی‌تری خواهد ماند. در حالی که شرکت‌های نفت و گاز کانادایی احتمالا در نبرد بر سر قیمت نفت شکست خواهند خورد این دو غول بزرگ تولیدکننده نفت خام دنیا، همزمان با شیوع کروناویروس، به یکه‌تازی خودشان در بازار ادامه می‌دهند و به بالا بردن میزان استخراج نفت و دریافت سود بیشتر می‌پردازند. هرچند استانداردهای محیط‌زیستی و مقررات ما در کانادا می‌توانند دقیق‌تر و موثرتر شوند اما شکی در آن نیست که قدرت این دو کشور تمام معادلات را تغییر می‌دهد.
به این ترتیب هرچند بسیاری از شهروندان با کاهش شدید قیمت نفت خام خوشحال شده‌اند اما شاید بهتر باشد درباره احساس خود تجدیدنظر کنند. مشکلات اقتصادی به ندرت موجب رسیدن به نتایج مثبت یا یک گفتمان سیاسی بهتر می‌شوند. از طرفی جایگاه کشور در این شرایط متلاطم بسیار آسیب‌پذیرتر از آن چیزی است که مردم تصور می‌کنند.
اگر ما بخواهیم به سمت یک اقتصاد جهانی با کربن تولیدی پایین گام برداریم به مراتب بهتر است به جای حرت از روی نا‌امیدی از موضع قدرت تصمیم‌گیری کنیم. قیمت پایین بنزین شاید یک پیروزی کوچک برای مردم به نظر آید اما می‌تواند به سرعت به یک پیروزی پوچ تبدیل شود.
منبع: Daily Hive
