شاید اگر دولت چین بلافاصله علت بیماری را شناسایی، مرزهای خود را بسته، کمپین ریشه‌کن کردن ویروس را آغاز و مدیریت دقیقی انجام می‌داد (سه مرحله کلیدی آزمایش، شناسایی و قرنطینه) شاهد بروز هیچکدام از مشکلات کنونی نبودیم.
اما به هر ترتیب دیدیم که چین به هر دلیلی در کنترل شیوع ویروس ناتوان بود و امروز تقریبا در تمام سکونتگاه‌های بشری ردپای COVID-19 را می‌توان یافت. در حال حاضر بیش از یک میلیون و ششصد هزار مبتلا به کروناویروس در سرتاسر جهان وجود دارد و تعداد کشته‌‌شدگان نیز به رقم صد هزار نفر نزدیک می‌شود.
متاسفانه هنوز هیچ داروی قطعی و واکسنی برای این ویروس کشف نشده و بسیاری از ابعاد بیماری همچون چگونگی واکنش سیستم ایمنی بدن و فعالیت ویروس در درون سلول‌ها همچنان ناشناخته مانده‌اند. با تمامی این‌ها می‌توان بر اساس آمار و گزارش‌های موجود تا حدی آینده را پیشبینی کرد.
در ادامه بر مبنای مدل‌های منتشر شده و اقداماتی که کشورهای مختلف تاکنون انجام داده‌اند چهار سناریوی احتمالی برای کروناویروس شرح داده شده است.
سناریوی اول: فاجعه
در این سناریو داروی ضدویروس موثری برای درمان علائم COVID-19 شناسایی نمی‌شود، ساخت واکسن تا دهه‌ها طول می‌کشد و سیستم ایمنی بدن افراد نیز تنها برای مدتی محدود در برابر ویروس مقاوم مانده و به همین دلیل بسیاری مجددا بیمار شده و چندین موج اپیدمی در مناطق مختلف جهان رخ می‌دهد. در حال حاضر نیوزلند خود را به نوعی برای این سناریو آماده کرده است. مقامات این کشور مرزهای خود را بسته‌اند، قوانین قرنطینه را در کشور اجرا کرده‌اند و با انجام آزمایشات گسترده از شهروندان تلاش دارند ویروس را به طور کامل ریشه‌کن کنند.
سناریوی دوم: خوشبینانه
طبق این سناریو مراحل آزمایشگاهی ساخت واکسن COVID-19 به خوبی پیش می‌رود و کشورها با وضع محدودیت‌ها و اجرای قوانین قرنطینه شیوع مجدد ویروس را 12 تا 18 ماه به عقب می‌اندازند. مسئولان قادر به ارزیابی امکانات درمانی تا سه هفته آینده هستند و با اقدامات مدیریتی مناسب توسط دولت‌ها شرایط رفع محدود قوانین قرنطینه در برخی مناطق فراهم می‌شوند. البته این سناریو بیش از حد خوشبینانه است زیرا سیستم درمانی کشورهای مختلف به شدت فرسوده و خسته شده و مشکلات اقتصادی و اجتماعی ناشی از شیوع کروناویروس نیز بسیار شدید است. متاسفانه در صورت ادامه پیدا کردن قرنطینه بخش زیادی از شهروندان شغل خود را از دست می‌دهند و فقر گسترش می‌یابد. همین موضوع سبب خواهد شد تا در کشورهای فقیر موارد مرگ بر اثر سوءتغذیه، بیماری‌های قابل پیشگیری یا کم‌آبی بیشتر از مرگ بر اثر ابتلا به COVID-19 باشد.
سناریوی سوم: تقلید از کره‌جنوبی
در این حالت کشورها روشی که کره‌جنوبی در پیش گرفته را تا زمان ساخته شدن واکسن به کار خواهند برد. به این ترتیب آن‌ها با افزایش موارد آزمایش و شناسایی بیماران، آن‌ها را به مدت سه هفته قرنطینه می‌کنند تا جلوی شیوع ویورس را بگیرند. برای این کار نیاز به برنامه‌ریزی بلندمدت، توسعه بسترهای موردنیاز برای ردیابی بیماران و داشتن هزاران داوطلب به منظور اجرای برنامه‌ها و نیز بررسی مداوم نتایج و گزارش‌های آماری است. در نتیجه می‌توان به مرور از سختگیری قوانین قرنطینه کاست و فشار وارد شده به سیستم درمانی را کم کرد.
سناریوی چهارم: درمان بیماری
در این روش به دلیل نبود واکسن کروناویروس بر روش‌های درمان علائم ناشی از آن تمرکز می‌شود. به این ترتیب با تجویز داروهای مناسب به افراد مبتلا جلوی حادتر شدن وضعیت سلامتی آن‌ها و بالا رفتن آمار مرگ‌ومیر بر اثر بیماری گرفته می‌شود. علاوه بر این با استفاده از روش‌های پیشگیری و تست‌های فوری برای شناسایی افراد بیمار، می‌توان اثرات چنین رویکردی را بهبود بخشید. کشورهایی که منابع مالی، تکنولوژیک و انسانی کافی در اختیار دارند این روش قابلیت اجرا خواهد داشت اما کشورهای فقیر نمی‌توانند چنین روشی را به کار ببرند.
مطمئنا هر اتفاقی که بیافتد در ماه‌های آینده سناریوی ساده‌ای پیش روی ما نخواهد بود. دولت‌ها باید همزمان با پیشبرد برنامه‌های خود برای توسعه روش‌های درمانی، تشخیص و کشف واکسن، بین بخش‌های سلامت، جامعه و اقتصاد نیز تعادل ایجاد کنند. حتی در صورت کشف دارو یا واکسن نیز مراحل تولید دوزهای کافی و توزیع با توجه به وضع قوانین قرنطینه و محدودیتهای گوناگون در نقاط مختلف جهان بسیار پیچیده خواهد بود.
منبع: The Guardian
