نگاه نزدیک به واکسن‌های کووید-۱۹ که کانادا روی آنها حساب می‌کند

دولت کانادا می‌گوید که با ۴ کمپانی امریکایی برای تولید واکسن کووید-۱۹ قرارداد بسته است تا تضمینی باشد برای ریشه‌کنی سریع کروناویروس. به گفته ترودو مردم کانادا به ۸۸ میلیون دوز واکسن دسترسی خواهند داشت.

توافق‌نامه‌هایی با شرکت‌های Novavax و Johnson & Johnson و اخیرا با شرکت‌های Pfizer و Moderna امضا شده و به نظر می‌رسد توافق پنجم با کمپانی بریتانیایی AstraZeneca نیز به زودی انجام شود.

هر ۴ شرکت امریکایی، در برنامه Warp Speed دولت امریکا حضور دارند که سرمایه چند میلیارد دلاری را برای توسعه سریع واکسن را در اختیارشان گذاشته است. در صورت تایید نهایی توسط سازمان سلامت کانادا، بین ۲۰ تا ۷۶ میلیون دوز از واکسن‌های موثر به دست دولت کانادا خواهد رسید.

واکسن Johnson & Johnson

این واکسن که در جولای فاز آزمایشی‌اش شروع شده، نوع جدیدی از واکسن است که به آن «ناقل ویروسی تکرار-نشونده» گفته می‌شود. برخلاف واکسن‌های سنتی که از خود ویروس یا بخش‌هایی از آن ساخته می‌شوند، این نوع واکسن با کمک بخشی از DNA کروناویروس تولید می‌شود. بدن انسان بعد از آشنایی با DNA ویروس، می‌تواند پروتئین کروناویروس را تولید کند و مقابله با آن را بیاموزد.

بعد از ورود ویروس خنثی یا آدنوویروس به بدن، سیستم ایمنی ایجاد مصونیت را شروع می‌کند. پروتئین میله‌ای یا S-protein که ویروس را به سلول‌های بدن وصل می‌کند، هدف اصلی واکسن‌ها است و با از کار انداختنش عملا ویروس در بدن ایزوله می‌شود و قادر به بازتولید خودش نیست.

یکی از معایب این نوع واکسن، این است که بدن برخی افراد به خاطر سرماخوردگی‌های قبلی نوعی مصونیت دارد که می‌تواند از تاثیر واکسن برای آنها بکاهد.

واکسن Moderna

این نوع واکسن با استفاده از آر.اِن.اِی پیام‌رسان (mRNA) ساخته شده که یک نوع ماده ژنتیکی است و سلول‌ها با استفاده از آن قادر به ترجمهٔ دستورالعمل‌های داخل DNA می‌شوند.

در این مورد، mRNA به سلول‌های بدن آموزش می‌دهد که چطور پروتئین میله‌ای برای مقابله با کووید-۱۹ را بسازند و ایمنی ایجاد کنند.در این واکسن از نانوذراتی استفاده شده که بعد از تزریق به بدن، مانع خرابی واکسن توسط آنزیم‌ها می‌شوند و عملکرد آن را افزایش می‌دهند.

واکسن Novavax

محصول این کمپانی سنتی‌ترین واکسن در بین گزینه‌های دولت کانادا ست و با استفاده از نانو-ذراتِ یکی از پروتئین‌های کلیدیِ کروناویروس ساخته شده است. وقتی این ذرات با یک مکمل وارد بدن شوند، سیستم ایمنی روش مقابله با ویروس را یاد می‌گیرد.

با اینکه این نوع واکسن سنتی‌تر است، اما روش تولید آن جواب پس داده و واکسن‌های فراوانی از این نوع (مثل واکسن هپاتیت B) وجود دارند. وجود مکمل در کنار نانو-ذرات باعث تقویت واکنش بدن می‌شود و قدرت مقابله با ویروس را افزایش می‌دهد.

واکسن Pfizer/BioNTech

این واکسن شباهت زیادی به واکسن کمپانی Moderna دارد. در آن از mRNA برای بازتولید پروتئین میله‌ای در بدن استفاده شده و به صورت تزریقی با یک نوع مایع خاص وارد بدن می‌شود تا آنزیم‌های میزبان از تاثیر آن نکاهند.

Pfizer و BioNTech با استفاده از دو نوع mRNA در فاز اول آزمایش، کوشیدند بهترین گزینه را برای تولید واکسن نهایی انتخاب کنند. به خصوص هدف این بوده که تاثیرات جانبی واکسن برای افراد سالخورده کمتر باشد.

تلاش جهانی برای تولید واکسن

بیش از ۱۵۰ نوع واکسن در سرتاسر دنیا در دست توسعه هستند. تولید یک واکسن برای ویروس‌های خانواده کروناویروس شاید تا ۱۰ سال به طول بینجامد ولی همه محققین و دولت‌های دنیا متحد شده‌اند تا فرآیند توسعه و تایید این واکسن را در کمتر از یک سال انجام دهند.

برای ساختن واکسن کووید-۱۹ ابتدا ژنوم آن به طور کامل شناسایی شد و سپس تولیدکننده‌ها، با رویکردهای مختلف در صدد ساخت یک واکسن موثر برآمدند. هم‌اکنون بعد از طی شدن فاز یک آزمایشی، بیشتر واکسن‌ها در فاز ۲ یا ۳ هستند که در ابتدا روی گروه‌های ۵۰ تا ۵۰۰ نفری و سپس ۳۰۰ تا ۳۰,۰۰۰ نفری تست می‌شوند.

سپس سازمان سلامت کانادا در سه زمینه آنها را تایید می‌کند: ۱. تاثیرگذاری و ایمنی خود واکسن، ۲. بررسی کارخانه‌های تولیدی، و ۳. آنالیز آزمایشگاهی واکسن.

در نهایت واکسن تایید شده برای مصرف در اختیار مردم قرار خواهد گرفت.

منبع: CBC News